της Γκρέϊς
Γκουμένι
Αναμφίβολα επίκαιρο παραμένει πάντα το θέμα της προστασίας των μειονοτήτων.
Η ουσιαστική επίτευξη της προστασίας των δικαιωμάτων των μειονοτήτων είναι
δύσκολη. Παρά την πρόοδο και τις εξελίξεις που έχουν σημειωθεί στον τομέα της
προστασίας των ανθρωπίνων δικαιωμάτων τόσο σε διεθνές όσο και σε ενωσιακό και
εθνικό επίπεδο, η προστασία των μειονοτήτων τίθεται υπό αμφισβήτηση καθώς η
περιθωριοποίησή τους αποτελεί σύνηθες φαινόμενο. Η Μιανμάρ αποτελεί
χαρακτηριστικό παράδειγμα κράτους το οποίο έχει κατηγορηθεί επανειλημμένως από
τη Διεθνή Κοινότητα για τη συστηματική παραβίαση των δικαιωμάτων της
μουσουλμανικής κοινότητας στο έδαφος της. Αξίζει να υπογραμμίσουμε ότι στην Ασία
σε αντίθεση με τις υπόλοιπες ηπείρους (Αμερική, Ευρώπη, Αφρική) δεν υπάρχει
καμία περιφερειακή σύμβαση που να προστατεύει τα ανθρώπινα δικαιώματα. Το
γεγονός αυτό αποτελεί από μόνο του κίνητρο να ασχοληθούμε με τη περίπτωση της
Μιανμάρ με σκοπό όχι μόνο να καταδικάσουμε τις διακρίσεις και την αυξανόμενη
βία που αντιμετωπίζουν εκεί οι μειονότητες αλλά να αναδείξουμε την ανάγκη
δημιουργίας ενός διεθνούς συμβατικού καθεστώτος που να δεσμεύει τα κράτη ως
προς τα δικαιώματα αυτών, δεδομένου ότι οι οικουμενικές διακηρύξεις όπως η ίδια
η πραγματικότητα δείχνει λόγω του μη δεσμευτικού νομικά χαρακτήρα τους δεν
είναι αρκετές.
Η μουσουλμανική μειονότητα των Rohinqya
Η κατάσταση της μουσουλμανικής μειονότητας των Rohinqya επιδεινώθηκε
σημαντικά μετά την επίθεση στα αστυνομικά φυλάκια στη Βόρεια πολιτεία της
Rakhine από Rahinqya μαχητές όπου και σκοτώθηκαν 9 αστυνομικοί. Η πολιτική
ηγεσία της χώρας[1]
απάντησε στο γεγονός αυτό τιμωρώντας όλη τη μειονότητα της πολιτείας. Πιο
αναλυτικά, οι δυνάμεις ασφαλείας ήταν υπεύθυνες για παράνομες δολοφονίες,
τυχαία πυροδότηση κατά αμάχων, βιασμούς και αυθαίρετες συλλήψεις. Δεκάδες
χιλιάδες[2]
ήταν τα σπίτια που καταστράφηκαν ενώ υπολογίζεται ότι περίπου 27.000 ήταν αυτοί
που έφυγαν στο Μπανγκλαντές. Ακόμη, πάρα πολλές μη κυβερνητικές οργανώσεις
κάνουν λόγω για εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας, ενώ η κυβέρνηση πραγματοποίησε
έρευνα την οποία δημοσίευσε τον Δεκέμβριο του 2016 υποστηρίζοντας ότι τίποτα από τα παραπάνω
δεν ήταν αλήθεια. Βέβαια, η έρευνα δεν θεωρήθηκε αξιόπιστη μιας και επικεφαλής
αυτής ήταν πρώην στρατηγός του στρατού και ένα από τα ιδρυτικά μέλη της ο
διευθυντής της αστυνομίας. Στην υπόλοιπη πολιτεία Rakhine η κατάσταση
παραμένει σοβαρή με τη μειονότητα των Rahinqya καθώς και άλλους μουσουλμάνους
κατοίκους να αντιμετωπίζουν περιορισμούς στο δικαίωμα τους στην ελεύθερη
κυκλοφορία. Αναλυτικότερα, είναι αναγκασμένοι να διαμένουν αποκλειστικά και
μόνο στα χωριά τους ή είναι εκτοπισμένοι σε καταυλισμούς εντελώς
αποκομμένοι από την υπόλοιπη κοινωνία. Επίσης, η πρόσβαση στα απαραίτητα και
στην υγεία, συμπεριλαμβανομένων και των πρώτων βοηθειών, είναι περιορισμένη.
Είναι γεγονός ότι μετά την επίθεση του Οκτωβρίου η κυβέρνηση αύξησε τους
περιορισμούς σχετικά με την πρόσβαση[3] των
Ηνωμένων Εθνών και άλλων ανθρωπιστικών οργανώσεων σε εκτοπισμένες περιοχές.
Προστασία θρησκευτικής συνείδησης και λατρείας
Είναι πρόδηλο ότι μετά την επίθεση τον Οκτώβρη του 2016 στη πόλη Rakhine οι
αρχές φάνηκαν απροετοίμαστες και κρίθηκαν υποδεέστερες των περιστάσεων που
έλαβαν χώρα. Η κρατική εξουσία δεν κατάφερε να προστατέψει τη θρησκευτική
μειονότητα της περιοχής και το γεγονός ότι οι δράστες δεν ήρθαν αντιμέτωποι με
τη δικαιοσύνη μεγαλώνει το αίσθημα ανασφάλειας και αδικίας των μειονοτήτων.
Αντίθετα οι διακρίσεις, η θρησκευτική μισαλλοδοξία και το αντί-μουσουλμανικό
συναίσθημα κερδίζει έδαφος. Επί παραδείγματι, στην επίθεση στη περιοχή Bago που
έγινε τον Ιούνιο τραυματίστηκε ένας άνδρας, καταστράφηκε ένα τζαμί και άλλες
περιουσίες που ανήκαν σε μουσουλμάνους κατοίκους της περιοχής. Ο δήμαρχος παρόλα
αυτά δήλωσε στη δημοσιότητα ότι καμία έρευνα δε θα διεξαχθεί για να βρεθούν οι
δράστες[4].
Επίσης, τον Ιούλιο στη πόλη Kachin πραγματοποιήθηκε άλλη μια επίθεση σε έναν
χώρο προσευχής των μουσουλμάνων εκεί, για την οποία οι αρχές συνέλαβαν πέντε
υπόπτους, κανένας τους όμως δεν δικάστηκε.
Διεθνής δράση
Για πρώτη φορά στα 25 χρόνια των Ηνωμένων Εθνών η γενική συνέλευση δεν
υιοθέτησε κανένα σχέδιο δράσης για τη Μιανμάρ[5]. Εν
συνεχεία, και η Ευρωπαϊκή Ένωση αποφάσισε να μην ανακοινώσει κάποιο κείμενο
έστω διακηρυκτικό. Επιπροσθέτως, καμία
από τις πολύ σημαντικές συστάσεις που έχουν απευθυνθεί όλα αυτά τα χρόνια από
τη Γενική Συνέλευση των Η.Ε. δεν έχουν εφαρμοστεί πλήρως. Η ειδική απεσταλμένη
των Η.Ε. για τα ανθρώπινα δικαιώματα στη Μιανμάρ έχει επισκεφτεί επίσημα τη
χώρα μόνο δυο φορές. Πιο συγκεκριμένα αναφέρει ότι σε επαφή που είχε με τις
μειονότητες εκεί, της ανέφεραν περιστατικά από συνεχείς παρενοχλήσεις και
παρακολούθηση από τις αρχές. Τον Μάρτιο το συμβούλιο ασφαλείας των Η.Ε.
υιοθέτησε τα αποτελέσματα της έρευνας του UN Universal Periodic Review(UPR) στη Μιανμάρ. Εάν και η κυβέρνηση
αποδέχθηκε αρκετές από τις συστάσεις, αρνήθηκε συστάσεις-κλειδιά που αφορούν
στο δικαίωμα στην ελευθερία της έκφρασης, στην ελευθερία της ειρηνικής
συνάθροισης, στην ελευθερία του συνέρχεσθαι και της κατάστασης των Rohingya[6].
Τέλος δεν υπάρχει ακόμη κάποια συμφωνία για την ίδρυση γραφείου για τον
απεσταλμένος των Η.Ε. για τα ανθρώπινα δικαιώματα στη Μιανμάρ.
Εν
κατακλείδι, παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων σε πολλές περιοχές του κόσμου,
όπως το Μιανμάρ, σημειώνονται καθημερινά με τις γυναίκες και τα παιδιά να
δέχονται συχνά τις σκληρότερες συνέπειες. Ως αποτέλεσμα, οι μειονότητες
αντιδρούν για να εξασφαλίσουν τα συμφέροντά τους. Το δικαίωμα στη ζωή, η
ελευθερία της σκέψης, της έκφρασης, τι δικαίωμα στην ελεύθερη μετακίνηση, η
απαγόρευση της δουλειάς και των βασανιστηρίων είναι μεν κατοχυρωμένα σε
συμβάσεις και πρωτόκολλα παραβιάζονται ωστόσο στη πραγματικότητα. Τέλος πρέπει
να εξετάζουμε το θέμα της προστασίας των μειονοτήτων θεωρώντας ότι κάθε αληθινά
δημοκρατική κοινωνία οφείλει όχι μόνο να σέβεται την εθνοτική, πολιτιστική,
γλωσσική και θρησκευτική ταυτότητα κάθε ανθρώπου αλλά επίσης να δημιουργεί τις
κατάλληλες συνθήκες που θα επιτρέψουν να εκφράσει και να αναπτύξει αυτή την
ταυτότητα.
[1] Τον Νοέμβριο του 2015 διεξήχθησαν
οι πρώτες δημοκρατικές εκλογές οι οποίες σηματοδότησαν "φαινομενικά"
μια νέα εποχή για τη χώρα έπειτα από νίκη της αντιπολίτευσης. Πάραυτα ο στρατός
παρέμεινε ανεξάρτητη πολιτική δύναμη κατέχοντας το 25% των θέσεων της Βουλής,
έχοντας το δικαίωμα να ασκήσει veto σε πολύ σημαντικές εν δυνάμει
μεταρρυθμίσεις.
[2] Annual report of the United
Nations High Commissioner for Human Rights and reports of the Office of
the High Commissioner and the Secretary-General.Διαθέσιμο στο δικτυακό τόπο: http://www.ohchr.org/EN/HRBodies/HRC/RegularSessions/Session32/Documents/A_HRC_32_18_AEV.docx
{Ημερομηνία πρόσβασης:
5/3/2017}
[3]
Amnesty International, "Myanmar: Lift restrictions immediately on
humanitarian" .Διαθέσιμο στο δικτυακό τόπο: https://www.amnesty.org/en/latest/news/2016/10/myanmar-lift-restrictions-immediately-on-humanitarian-aid/
{Ημερομηνία πρόσβασης:5/3/2017}
[4] Amnesty international,
"Myanmar: Investigate violent
destruction of mosque buildings".Διαθέσιμο στον δικτυακό τόπο:
https://www.amnesty.org/en/latest/news/2016/06/myanmar-investigate-violent-destruction-of-mosque-buildings/
{Ημερομηνία πρόσβασης:
5/3/2017}
[5]
Amnesty international, "Myanmar: Why
a UNGA resolution is still needed". Διαθέσιμο στον δικτυακό τόπο: https://www.amnesty.org/en/documents/asa16/4745/2016/en/
{Ημερομηνία πρόσβασης: 5/3/2017}
[6]
Amnesty international, "Myanmar:
Amnesty International calls on Myanmar to protect the rights of Rohingya and to
release all prisoners of conscience". Διαθέσιμο στον δικτυακό τόπο:
