Βαλλιστικοί
πύραυλοι στο Καλίνινγκραντ
Στις αρχές του Οκτωβρίου, αναπτύχθηκαν
βαλλιστικοί διηπειρωτικοί πύραυλοι Iskander στο Καλίνινγκραντ. Οι πύραυλοι
Iskander έχουν την δυνατότητα να φέρουν πυρηνικές κεφαλές και μπορούν να
διαπεράσουν την αντιπυραυλική ασπίδα που δημιουργήθηκε το Μάιο του 2016[1]. Η
συγκεκριμένη εξέλιξη σχολιάστηκε εκτενώς από την Δύση, δίνοντας την εντύπωση
ρωσικής απειλής, συγκεκριμένα στα Βαλτικά κράτη. Ο υπουργός Άμυνας, Antoni
Macierewicz δήλωσε πως η μεταφορά πυραύλων Iskander στο Καλίνινγκραντ «είναι μια προφανής αιτία ανησυχίας» και
ότι αλλάζει την ισορροπία δυνάμεων στη περιοχή[2]. Ο
Λιθουανός υπουργός εξωτερικών, Linas Linkevivius είπε σχετικά πως η κίνηση των
Ρώσων «είναι μια συνηθισμένη τακτική της
Ρωσίας: κλιμάκωση των εντάσεων, δημιουργία διχόνοιας και στην συνέχεια αναμονή
για παραχωρήσεις κάπου αλλού». Παράλληλα, στην Σουηδία εξέφρασαν ανησυχίες
για την ρωσική κινητικότητα και είναι έτοιμοι να ενισχύσουν τη άμυνα τους στη
βαλτική θάλασσα. Από την άλλη, ο ΓΓ του ΝΑΤΟ, Jens Stoltenberg ανέφερε πως
υπάρχει αύξηση ρωσικών δυνάμεων «με ασκήσεις με σαφώς πιο επιθετικά σενάρια».
Η ρωσική πλευρά αναφέρει πως έχουν
αναπτυχθεί ξανά τέτοιοι πύραυλοι, συγκεκριμένα το 2014, και πως όλη αυτή η
διαδικασία αποτελεί μέρος στρατιωτικών ασκήσεων των ρωσικών ενόπλων δυνάμεων
και δηλώνουν πως ένα μέρος των πυραύλων έχει επίτηδες εκτεθεί για να αποδειχθεί
ο αμερικάνικος κατασκοπευτικός δορυφόρος. Ο εκπρόσωπος του υπουργείου Άμυνας
χαρακτηριστικά δήλωσε πως η Αμερικάνοι συνεργάτες αποκαλύφθηκαν[3] [4].
Η τοποθέτηση βαλλιστικών πυραύλων στο
Καλίνινγκραντ, αποτελεί μια σημαντική στρατηγική κίνηση για την Ρωσία καθώς εν
δυνάμει γίνεται από αυτή την περιοχή να πλήξει κεντρικές πόλεις στην Ευρώπη[5]. Η
ενδυνάμωση της δυνατότητας χτυπημάτων countervalue[6]
από ρωσικής πλευράς, δημιουργεί άλλη μία δυνητική απειλή για τις Ευρωπαϊκές
χώρες-μέλη της Βορειοατλαντικής Συμμαχίας.
Από την πλευρά της η Ρωσία ξεκαθαρίζει
πως δεν έχει κανένα σκοπό να επιτεθεί σε κανέναν, με τον Ρώσο πρόεδρο να
χαρακτηρίζει γελοίο ένα τέτοιο σενάριο[7]. Η
Ρωσία, σύμφωνα με τον πρόεδρο Πούτιν, νοιάζεται για την ανεξαρτησία της και την
δικιά της ταυτότητα. Με άλλα λόγια, επιθυμεί να μην βασίζεται και να μην
επηρεάζεται από τις ΗΠΑ και παράλληλα να έχει και αυτή λόγο στα διάφορα διεθνή
ζητήματα που εμφανίζονται. Βλέπει με καχυποψία κάθε νατοϊκό στρατιωτικό βήμα
που πλησιάζει την Ρωσία όλο και πιο κοντά, όπως και πρόσφατα το καλοκαίρι με
την ανάπτυξη τεσσάρων μεραρχιών στην Πολωνία και στα Βαλτικά κράτη.
Οι δυτικοί σύμμαχοι, πολλές φορές μη
ρεαλιστικά, βλέπουν την Ρωσία ιδιαίτερα απρόβλεπτη και επικίνδυνη, ιδίως ύστερα
από τα γεγονότα με την Ουκρανία και την Συρία. Υπάρχει ανησυχίαγια την Ρωσία,
διότι με την στρατηγική που ακολούθησε τα τελευταία χρόνια εγείρει ανασφάλεια
στις χώρες-σύνορα του ΝΑΤΟ, ιδιαίτερα τις Βαλτικές χώρες[8].
Υπάρχει ανησυχία, επίσης, πως η Ρωσία δεν πρόκειται να σταματήσει την επιθετική
της στρατηγική κατηγορώντας την για χρηματοδότηση και στήριξη των αυτονομιστών
στην Ανατολική Ουκρανία[9].
Είναι χαρακτηριστικό για την εικόνα που προβάλλει η Ρωσία στην Δύση, με τον
Αμερικανό Πρόεδρο Ομπάμα να έχει δηλώσει «πως
η απειλή της εδαφικής ακεραιότητας της Ευρώπης από την Ρωσία είναι στο ίδιο
επίπεδο με αυτήν από το Ισλαμικό Κράτος»[10].
Οι ΗΠΑ και η Ε.Ε. έχουν επιδοθεί όλο
αυτό το διάστημα, μετά την εκκίνηση της ουκρανικής κρίσης σε μία, θεωρητικά, στρατηγική
εξουθένωσης, έχοντας στο νου μας το εμπάργκο που επιβλήθηκε στην Ρωσία μετά την
προσάρτηση της Κριμαίας[11].
Ο στόχος είναι να επιδεινωθεί η οικονομία της Ρωσίας έτσι ώστε να υποχρεωθεί να
υποχωρήσει. Αξίζει να αναφερθεί πως η συγκεκριμένη προσέγγιση πετυχαίνει στο να
πληγεί εν μέρει η ρωσική οικονομία, με συνέπειες βέβαια και στη δύση, αλλά ο
αντικειμενικός σκοπός της υποχώρησης της Ρωσίας από την Κριμαία, δεν φαίνεται
να έχει επιτυχία, κρίνοντας, μεταξύ πολλών άλλων και από την κατασκευή της γέφυρας
που θα συνδέει την Κριμαία με την χερσόνησο του Ταμάν[12].
Παράλληλα, με τα στρατιωτικά γυμνάσια
του ΝΑΤΟ σε χώρες της Βαλτικής Θάλασσας αλλά και στην Μαύρη Θάλασσα[13],
γίνεται προσπάθεια αποτροπής ρωσικής απειλής στην Ανατολική Ευρώπη. Την ίδια
ώρα η συμμετοχή της Ρωσίας στον συριακό πόλεμο να έχει αποκτήσει πολύ μεγάλες
οικονομικές διαστάσεις[14].
Ο Ρώσος πρόεδρος, δεν είναι διατεθειμένος να χάσει όσα, εξού και όχι μόνο δεν
επιδιώκει την οπισθοχώρηση των ρωσικών θέσεων σε κάποιο από τα ανοιχτά
ζητήματα, αλλά προχωρά και σε περαιτέρω επίδειξη ισχύος με την τοποθέτηση των
πυραύλων στο Καλίνινγκραντ. Μια κίνηση που αποσκοπεί όχι μόνο στην ασφάλεια, αλλά
μπορεί να χρησιμεύσει και ως μοχλός πίεσης έναντι των Ευρωπαίων αντιπάλων της.
Θα μπορούσε να θεωρηθεί κλιμάκωση η
ανάπτυξη πυραύλων στο Καλίνινγκραντ από την Ρωσία; Αρχικά, κλιμάκωση είναι η
αύξηση ηθελημένη ή αθέλητη, στο εύρος ή στον βαθμό βίας μιας σύγκρουσης[15].
Η Ρωσία, από την πρώτη στιγμή, ξεκαθάρισε πως δεν έχει κανένα σκοπό να
επιτεθεί, εκτός εάν υπάρξει απειλή εναντίον της[16].
Η μεταφορά των συγκεκριμένων πυραύλων στην «πιο ευρωπαϊκή κτήση» της Ρωσίας
δίνει δείγματα πως κλιμακώνεται η ένταση στην κινητικότητα των Ρώσων, αλλά και
εκ μέρους του ΝΑΤΟ υπάρχουν παρόμοια δείγματα με τα στρατιωτικά γυμνάσια στη
Μαύρη Θάλασσα και στα κράτη της Βαλτικής, αλλά και στο γεγονός δημιουργίας
νατοϊκής αντιπυραυλικής ασπίδας στην Ευρώπη. Το συμπέρασμα είναι πως το ΝΑΤΟ
και η Ρωσία δίνουν την εντύπωση πως βρίσκονται σε ψυχροπολεμικό κλίμα. Το μόνο
σίγουρο πάντως είναι πως το μετα-ψυχροπολεμικό status quo που είχε οικοδομηθεί
μετά την διάλυση της ΕΣΣΔ δεν υφίσταται και αυτό τουλάχιστον καθίσταται σαφές
από την ευρύτερη στρατηγική και στάση της Ρωσίας τα τελευταία χρόνια.
[1] Νewsroom, "Η αντιπυραυλική ασπίδα του ΝΑΤΟ πυροδοτεί νέο <<Ψυχρό
Πόλεμο>>", CNN Greece, 11 May 2016, [ online at:
[2] "Poland concerned about Russian warship deployment in
Kaliningrad", Reuters, 26 Oct 2016, [ online at:
[3] Мария Бондаренко,
Минобороны прокомментировало переброску «Искандера-М» под Калининград, rbc, 8
Oκτ 2016, [ οnline at:
http://www.rbc.ru/politics/08/10/2016/57f8e4c79a7947c773b6ab43 ]
[4]"Минобороны
подтвердило переброску «Искандера» под Калининград", Lenta, 8 Oκτ 2016, [ online
at:
[5]David Filipov,"These maps show how Russia has
Europe spooked", Telegraph, 23 Nov 2016, [ online at :
[6] Kωνσταντίνος
Κολιόπουλος, Η στρατηγική σκέψη από την αρχαιότητα εως σήμερα, Εκδόσεις
Ποιότητα, 2008, σελίδα 31-32
[7] CHRIS SUMMERS, "NATO fighter jets on constant watch for Russian jets above Baltic
states, with 600 'interceptions' already this year as Putin probes for the
West's weak points", Mail online, 8 Nov 2016[ online at:
[8] Reuters,"Russia is reportedly sending ships with cruise missiles
to an already tense part of Europe", business insider, 26 Oct 2016, [
online at:
[9] Anton Zverev,"Moscow is bankrolling Ukraine rebels:
ex-separatist official", Reuters, 4 Oct 2016, [ online at:
[10] NIKOLAI LITOVKIN,
ALEXANDRA YELFACHEVA, "NATO moving its troops closer to
Russia but wants dialogue with Moscow", 12 July 2016, Russia beyond
headlines, [ online at:
,
Europa,[ online at:
[13]"Six NATO nations
eager to increase Black Sea presence - Stoltenberg", RT, 26 Oct 2016, [
online at:
[14] Ivana Kottasova,"Russia's economy has
been in recession for 18 months", CNN-Money 11 Aug 2016,{ online at :
[15] Kωνσταντίνος
Κολιόπουλος, Η στρατηγική σκέψη από την αρχαιότητα εως σήμερα, Εκδόσεις
Ποιότητα, 2008, σελίδα 35-36
[16]James Rothwell, "Russia to move nuclear-capable missiles closer to
Europe as Vladimir Putin claims Nato expansion is threat", Telegraph, 21
Nov 2016, [ online at:
